lijfspreuk van teken kunstenaar Joes Boerma, ExpoJoes Froombosch
informatie over Joes
portrettist Joes Boerma - Froombosch
Froombosch en interessante sites

materialen

ambachtelijk werken

het beroep kunstenaar

cursussen geven

evenementen


van idee tot voltooid werk - wat komt daar bij kijken?

Vakmanschap vereist kennis

Deze kennis ontstaat door te leren, in theorie en praktijk.

Plus, door bij ieder nieuw werk te streven naar een nog hogere kwaliteit dan bij het laatste werk.

Vakmanschap aanleren betekent een leven lang studeren, een gezonde nieuwsgierigheid bevredigen.

Of een werk artistiek is of niet staat los van de manier waarop het is gemaakt -de technieken- en los van de materialen die zijn gebruikt -de grondstoffen-. Toen ik als onnozel jochie begon met tekenen, gebruikte ik gewoon gangbaar papier en een simpel potloodje. Zolang ik maar kon zien wat vanuit m'n hoofd op het papier kwam, was het voor mij op dat moment goed. Ik was lekker bezig allerlei noodzakelijke vaardigheden te ontwikkelen. Wat het resultaat was, maakte -achteraf gezien- op dat moment niet eens zoveel uit. Hoe duurzaam dat resultaat was, speelde geen enkele rol. Maar, ik tekende ook alleen maar voor mezelf, niet voor een ander.

Wie als kind begint met tekenen, gaat er domweg van uit dat elk 'kunstwerk' nooit meer verloren gaat. Veel ervaringen later komt u er achter dat de Tijd toch een aantal factoren als vijanden van uw tekeningen op de plank heeft liggen. Vocht, temperatuur-wisselingen en licht zijn belangrijke vijanden van papier. Het is dan ook belangrijk om -eenmaal gevorderd- werkstukken te maken op kwalitatief goed papier en met duurzame potloden, krijt of verf. Vooral goedkope gekleurde materialen verliezen snel kleur, wanneer ze aan een wand in het licht komen te hangen of staan. Ultraviolet licht beschadigt papier en verbleekt kleurstoffen. Dat vraagt om nadenken over duurzaamheid, kwaliteit en lichtechtheid van het te gebruiken materiaal.

Ik besteed (vaak te) veel tijd aan studie over een te tekenen onderwerp. Ben heel veel bezig met onderzoekend schetsen, voorbeelden zoeken en vergelijken, mogelijkheden afwegen en een eigen draai aan het onderwerp geven. En dan, uiteindelijk, het werk maken. Het langzaam gegroeide vakmanschap dwingt vanzelf om gebruik te maken van goede, vaak prijzige grondstoffen. Die maken het mogelijk dat een werkstuk langdurig mooi blijft. Het stimuleert natuurlijk ook niet echt om te weten dat een werk binnen de kortste keren uit elkaar valt omdat men willens en wetens met minderwaardig spul heeft gewerkt, alleen maar omdat het zo goedkoop was. Bijkomend groot voordeel is dat de meeste goede materialen veel en veel fijner werken en daarmee het resultaat, de tekening, op een hoger niveau zetten dan wanneer men met minder goed materiaal een werk maakt.

Echte kwaliteit heeft een prijs. Goed en goedkoop passen jammer genoeg niet samen.

Geloof a.u.b. nooit klakkeloos de teksten van een reclamefolder of een website

Voor wie op zoek is naar goed materiaal, is dat een belangrijk uitgangspunt. Wat politici en fabrikanten 'goed' noemen, is waarschijnlijk inderdaad wel goed. Goed voor hen. Maar misschien niet goed voor u of voor mij. We zijn niet verplicht hen te geloven. Ik luister liever naar de ervaringen van gebruikers, van collega's. Zogenaamde 'reviews' zijn helaas soms ook niet te vertrouwen. Daar zit ook gemanipuleerd spul tussen. Zoek op internet op de naam van het product waar u meer van wilt weten en zet dan bij uw zoekopdracht dat u ook op 'probleem' zoekt. In het Engels: 'problem'. Bedenk zelf eventueel andere trefwoorden. Van die manier van zoeken kunt u heel veel wijzer worden. Pas wanneer veel positieve ervaringen van gebruikers opduiken mag u aannemen dat een materiaal (ook voor u) geschikt kan zijn. Denken, of geloven, dat een product goed is, is iets heel anders dan 'weten' dat iets goed is. Vaktechnische boeken zijn in beginsel geloofwaardiger dan reclameteksten. Geloof een reclame niet direct, maar test het product. Doe dat zelf! Dat kost geld en tijd. Maar levert u belangrijke kennis en inzicht. Vergelijk vergelijkbare producten van veel verschillende merken in de praktijk. Bedenk dat wat u als prima product ervaart, morgen misschien niet meer te koop is. Uit het assortiment gehaald wegens te weinig omzet. Een veel voorkomende oorzaak van de verschraling van kwaliteitsproducten. Wanneer u na verloop van tijd tevreden bent met wat u heeft geleerd, mag u uzelf geloven. Dan is de kwaliteit van de onderzochte materialen uw eigen ervaring geworden. Maar blijf altijd kritisch. Blijf uitzoeken of u toch niet een of ander probleem(pje) over het hoofd heeft gezien. Het op deze manier zoeken naar kwaliteit kost tijd. R&D heet dat bij grote bedrijven. De prijs van een kunstwerk zit voor een deel in die niet herkenbare tijd.

Zuurvrij of op z'n minst geneutraliseerd papier, zuurvrije lijm, een degelijke goede ondergrond; dat is het begin van elk (technisch goed) werk. Gebruik van duurzame kleurstoffen -de pigmenten in echt goede verf en het allerbeste krijt- zijn de belangrijkste volgende stap. Een goede afwerking met hoogwaardig vernis en goed ingelijst achter glas maken het werk technisch 'af'. Ik praat hier alleen over de technische kwaliteit van de gebruikte materialen. We hebben het nu even niet over 'kunst' of over esthetische kwaliteit. Boekenkasten vol boeken met uitgebreide informatie over technieken en materialen staan u ter beschikking in winkel en bibliotheek. Al die nuttige informatie bespaar ik u. Het oplepelen van mijn kennis op dat gebied is slechts een magere herhaling van wat er al is geschreven. De manier waarop een bepaalde techniek is toegepast is wel van belang om bijvoorbeeld te voorkomen dat kleuren na verloop van tijd zo sterk veranderen dat het beeld helemaal van sfeer of zelfs van herkenbaarheid verandert. Of zo'n verkleuring in de toekomst misschien gaat gebeuren is mede afhankelijk van de volgorde waarop de maker van een werk een aantal handelingen verricht. Of de maker pigmenten, die met elkaar overhoop liggen, van elkaar scheidt met een tussenvernis. Of met een verfstreek het -nog niet gefixeerde- pastelkrijt wegveegt. Had hij daar wel met verf over heen mogen gaan? Was een andere volgorde beter, duurzamer, geweest? Dat zijn overwegingen die een rol spelen in de duurzaamheid en daarmee in de kwaliteit van het uiteindelijke werk. Eén van de belangrijkste ingrediënten van elk werk: ambachtelijk vakmanschap, de combinatie van kennis en ervaring. Van allebei is heel veel nodig. Elke dag leer ik nog bij. Elke dag oefen ik. Elke dag. Leren houdt nooit op! Het mooie daarvan is dat het me ook nooit verveelt.

Vakkennis is vaak ook een kwestie van goed en nuchter kijken en minder van iets op papier zetten. Tekenen, schilderen, fotograferen... het gaat allemaal vooral om heel bewust kijken. Kijken kan iedereen die iets kan zien. Mooi werk leveren leert u door te doen. Veel te doen. Wanneer een sporter een maand niet heeft getraind, is z'n lichaam niet in staat een goede prestatie te leveren. Mee eens? Verwacht dan ook niet dat uw hand een meesterwerk maakt wanneer u wekenlang geen potlood of penseel hebt gebruikt. Oefen. En blijf oefenen. Het liefst dagelijks. Denkt u even aan de jonge muzikant die toonladders oefent? Creatief goed werk is het resultaat van hard werken. Voor niks gaat de zon op. Het hele traject van eerste idee, mogelijkheden, problemen, kansen, oplossingen en eindresultaat is een heerlijk arbeidsproces van groeien en bloeien. Goede resultaten zijn het gevolg van veel actie, van het ontwikkelen van vakmanschap. In het verleden en in het heden. Met het oog gericht op het volgende werk.

In feite komt het hier op neer: Kunst maken? Dat is topsport!

eerlijk gezegd: ik ben trots...

...hartstikke trots op mijn ambachtelijk werk

Dat schreeuw ik niet van de daken. Maar deze trots zorgt er wel voor dat ik in de loop van de tijd zelfvertrouwen heb gekregen. Heel véél zelfvertrouwen. Dat helpt enorm bij het maken van keuzes, bij het nemen van beslissingen. Ik twijfel wel eens. Absoluut. Vaak zelfs. Omdat ik niet in de toekomst kan kijken. Maar als ik achterom kijk zie ik dat ik al heel veel problemen heb opgelost. Bij elk nieuw werk duikt weer een nieuw, een ander probleem op. Ook dat los ik wel op. Ik ken dat nieuwe probleem niet, het is er nog niet eens. Maar door mijn ervaring weet ik dat ik op de een of andere manier wel uit dat nu nog onbekende probleem kom. Ik wéét een oplossing of ik bedènk een oplossing. Daar vertrouw ik op. Dat is zelfvertrouwen. En dat zelfvertrouwen heb ik gekregen door de combinatie van geleerde kennis en alle ervaring die ik heb opgedaan. Van alle fouten die ik ooit heb gemaakt, heb ik ook veel geleerd. En ik ga nog veel meer fouten maken. Van elke fout leer ik weer. Er is een oplossing. Al moet ik een werk desnoods helemaal opnieuw maken. Dan was het niet goed gelukte werk niet fout, maar juist goed. Omdat het een heel goede oefening was, een heel leerzame. Handen en hoofd samen vinden een oplossing. Soms zelfs een heel andere route dan ik eerst in gedachten had. Juist het vinden van oplossingen door de opgedane ervaringen in het verleden en het vertrouwen hebben in het eigen opgebouwde kunnen is een belangrijke vorm van creativiteit. Het gevolg van jarenlange ervaring. Op die kennis en kunde ben ik best trots. Dat neemt niemand me meer af. Dat mag ik gebruiken, voor ieder nieuw werk. Voor elke nieuwe opdracht en uitdaging. Heerlijk, dat stuk onzichtbaar gereedschap. Fijn u met die kennis en kunde te kunnen helpen uw wensen te realiseren.

kunstenaar zijn is een vak, een beroep

een beroep gaat om geld verdienen; loon naar werken krijgen

Intussen weet ik aardig goed wat ik wel en niet kan, waar m'n sterke en zwakke punten liggen. Het maken van een goed werk is dan ook niet meer een probleem. Maar... hoe vertel ik u wat ik voor u en anderen kan betekenen, wat ik voor iemand kan doen? U weet nauwelijks wie ik ben, dat ik besta en wat ik kan. Is dat een voor mij frustrerend gevoel? Nee. Gewoon een simpel feit, een gegeven om aan te werken. Net als elke ondernemer moet ik 'aan de weg timmeren'. Dat kan op heel veel manieren. 'Social media' is een recente zeepbel op dat gebied. Vast en zeker een heel interessante. Maar, nog niet zo 'mijn pakkie an'. Ik beperk me op dat gebied voorlopig tot de fotosite FlickR. Totdat die me ook net even te vaak de neus uitkomt. Ik heb op dit moment nog bewust een voorkeur voor beperking. Hou het graag een beetje overzichtelijk, hanteerbaar. Vandaar dat ik het aan de weg timmeren in de praktijk beperk tot de volgende drie: deze website, het atelier en mijn cursussen, plus het aanwezig zijn op een selectief aantal markten en evenementen.

deze website

vraagt veel tijd, geeft veel voldoening

Elke pagina van deze site is 100% eigen werk, zelf gemaakt. Tot nu toe is alles met de hand getypt. Vraagt gemiddeld zo'n een halve dag per week. Alle fotomateriaal maak ik zelf en optimaliseer het voor deze site en voor FlickR. Fotografie is ook 'spelen' met licht en compositie. Niet zo heel veel anders dan tekenen. Het gereedschap verschilt. Zelfs nachtfotografie levert kennis op die ik in tekeningen toepas. Hoe ver ik ga? Heel ver!

nachtfoto - studeren op het effect van licht - 16 foto's van ISS boven de 'Groote Poldermolen' aan elkaar geplakt

Het leuke van de site is dat ik niet alleen de snelle info, maar ook praktijkvoorbeelden en achtergrond-informatie aanbied. Als potentiële opdrachtgever krijgt u op deze manier een beter idee van wat ik voor u kan doen. Dat past helemaal bij mijn idee van het oude horecagevoel: dienstbaarheid. Het mijn bezoekers, u en klanten naar de zin maken. Ik doe een ander graag een plezier. Binnen grenzen, dat wel. Deze website biedt me die mogelijkheid. Hier leg ik uit en laat ik u zien wat ik heb gemaakt, hoe ik werk en wat m'n drijfveren zijn.

ExpoJoes 'vereeuwigt 't dierbare' staat er onder mijn logo. Dat vereeuwigen doe ik graag. Om twee redenen.

a) Ik help iemand graag aan een werk dat mooi, esthetisch verantwoord en goed ingelijst laat zien wat de persoon in kwestie dierbaar is. Waar hij of zij met plezier naar kijkt en dankbaar van geniet. Een mooi en goed product verkopen. Dat is mijn gevoel voor dienstbaarheid. U helpen genieten.

b) Dat helpen houdt in dat ik me moet aanpassen aan de gewenste opdracht. Aanpassen is een prachtige uitdaging om helemaal op het scherp van de snede te werken. Alles uit de kast trekken om een boeiend en aantrekkelijk visueel verhaal te maken. Dat is niet alleen inspirerend, 't is ook leuk, het dwingt me m'n eigen grenzen steeds weer te verleggen. Dat voorkomt weer luiheid en gemakzucht, helemaal goed! Zelf thema's bedenken en uitvoeren is pure passie, het blijft een stuwende drijfveer. Reageren op de wensen van iemand anders is weer juist heerlijk verfrissend. Wanneer een nieuw werk eenmaal klaar is, dat hier mogen en kunnen laten zien geeft ook voldoening. Samen genieten. Dit presenteren van bereikte resultaten is voor mijn gevoel de eerlijkste manier van reclame maken voor mijn werk. Met die vorm van commercie kan ik prima leven. Plezierig mee leven zelfs. Minstens zo belangrijk: het geeft extra plezier in mijn werk. Elk nieuw werk is weer een stapje vooruit. Op naar het volgende. Wat gaat dat worden? Lukt wat ik in het hoofd heb? Dat traject is elke keer weer spannend. Een beetje verslavend ook.

In de geest van de 17e eeuw gebruik ik voor elke tekening die ik maak, het woord 'portret'. Dat betekende in die tijd simpelweg 'afbeelding'. Een afbeelding van elk mogelijk motief. Later is daar het begrip 'afbeelding van een levend wezen' van gemaakt. Nog weer later werd 'portret' alleen een afbeelding van een mens en niet meer een weergave van een dier. Dieren hadden immers geen karakter, geen eigen wil, waren het geen individuen. Echt waar, zo dacht men in die tijd.

Mensen tekenen is prachtig, maar alleen maar mensen is me toch net even te beperkt. Er is meer natuur dan alleen mensen. Er zijn andere bijzondere motieven die ook mooi en interessant zijn. Vandaar dat ik alles wat ik teken maar een 'portret' noem. Ik maak portretten van mens, dier, woning en landschap. Van alles wat u maar dierbaar is. Dat kan uiteindelijk een stilleven opleveren, wanneer het gaat om een niet levend voorwerp waar u mogelijk een sterke binding mee heeft. Kan ik ook voor u portretteren. Dan wel met een door mij bedachte extra scheut natuur die volgens mij bij uw motief past. Kijk, dat inspireert. Ook dat resultaat laat ik hier met plezier op de site zien. Met gepaste trots...

het atelier en mijn cursussen

Het atelier is opgezet om werkruimte te hebben

Marjan en ik hebben het samen gebouwd. Het heeft momenteel een aantal ingrijpende aanpassingen nodig om weer optimaal te kunnen functioneren. Maar het is heerlijk om zo'n eigen werkplek te hebben. En een plaats om werken aan de muur te hebben hangen die ik aan bezoekers en mogelijke klanten kan laten zien. Verschillen kan laten zien, direct zichtbaar en vergelijkbaar. 's Winters in het koude jaargetijde is dat zonder verwarming nog een probleem, maar daar zijn oplossingen voor te bedenken.

Ook voor mijn cursisten is het ontbreken van verwarming niet altijd even makkelijk. Vandaar dat ik de meeste cursussen nog in de woonkamer geef. Ook in dit opzicht werken we aan verbeteringen.

Het geven van cursussen vind ik heerlijk! Ik ben zelf in de loop der tijd tegen zoveel problemen aangelopen, dat het nu prachtig is om anderen voor die valkuilen te behoeden en cursisten op die manier veel sneller kunnen leren. Dat ik daar een beetje eigenzinnig in ben vind ik een voordeel. Eigenwijs = op mijn eigen wijze. Op de praktijk gestoeld. Eigenzinnig zonder reden heeft voor de cursist geen zin. Ik geef iedere keer weer aan dat een cursist het leren zelf doet door te oefenen. Ik doe (bijna) niks! Een cursist leert door te schetsen. Veel te schetsen. Heel veel te schetsen. Tekenen is net als sporten: zonder oefening en training geen betere resultaten, geen vooruitgang. Sporters trainen hun lichaam door te doen. Muzikanten trainen hun vaardigheden door te doen, te oefenen. Handelingen herhalen, tot vervelens toe. Maar heel effectief. Resultaatgericht. Dat geldt ook voor mijn cursisten. Ze leren door te schetsen. Soms zonder dat ze het zelf in de gaten hebben. Dat is leuk! Ik vertel ze graag waar ze om 'moeten' denken om problemen te voorkomen. En vooral, om problemen op te lossen. Door andere wegen te bewandelen. Om een andere weg te kunnen en durven nemen is kennis nodig. Die kennis bied ik aan. Vind ik hartstikke leuk om te doen. Het is zo mooi om iemand eerst te zien worstelen en na een beetje uitleg binnen de kortste keren te zien hoe men van die worsteling en boeiend spel weet te maken. Ik hoef geen uitgewerkte tekeningen te zien. Dat mag. Graag zelfs. Maar vijf schetsen zijn me dierbaarder dan een enkele uitgewerkte tekening. Schetsen laten me zien hoe iemand werkt en met problemen omgaat. Hoe iemand leert thuis problemen op te lossen zonder mijn aanwezigheid. Schitterend! Na elke oplossing is het tijd voor een volgende, hogere stap. En nog een, en nog een. Mensen laten groeien in hun kunnen. Zien hoe ze hun kwaliteiten ontwikkelen en steeds beter leren kijken, beter leren zien, beter leren herkennen. En oplossingen weten te bedenken door hetgeen ze geleerd hebben. Ik zie hoe cursisten steeds meer zelfvertrouwen krijgen. Dat te zien groeien is zo mooi! Het geven van tekencursussen voelt eigenlijk meer als een roeping dan als werk. Het kost werkbare tijd, daarom is een vergoeding op z'n plaats. Maar het geeft me ook een geweldig goed gevoel wanneer een cursist weer een zichtbare stap vooruit heeft gemaakt.

Dat gevoel van voldoening krijg ik ook bij de fotocursus die ik een aantal keren per jaar geef. Het is leuk mensen te leren (helpen) hoe ze hun gereedschap -de camera- in feite kunnen gebruiken wanneer 'de automatische piloot' hen niet verder helpt. Of zelfs iets helemaal fout doet! Mensen uitleggen en leren wat er nu precies in de camera gebeurt zodat ze begrijpen waarom een bepaalde opname niet lukt. Ze zelf leren zien wat de basis van een fotografische misser is. Wat ze dan zelf kunnen doen om die opname uiteindelijk toch voor elkaar te krijgen. Dat is zulk mooi werk! Het korte tijdsbestek van de fotocursus, drie avonden, maakt het geen makkie. Maar de prijs is zo laag, dat een herhaling van de cursus, een jaar later, heel effectief is. Ook in deze cursus probeer ik zo dicht mogelijk bij de belevingswereld en de onderwerpen van de cursist te staan. Wat heeft uw voorkeur? Actiefoto's van sport, rennende hazewindhonden, een turnend kind? Of stillevens, landschappen, bloemetjes in de tuin, portretten? Het maakt me niet uit waar ik u mee kan helpen. Als de cursus u maar vooruit helpt. Dat is het enige dat telt. Beetje erg praktijkgericht misschien. Maar daarom hopelijk heel bruikbaar.

De fotocursus is iets heel anders dan de tekencursus. Met technisch grote verschillen en esthetisch waanzinnig grote overeenkomsten. Allebei razend interessant.

markten en evenementen

contact met belangstellenden

Het tweede en derde kwartaal zijn bij uitstek geschikt om mijn manier van werken en de resultaten daarvan te presenteren aan een groot publiek. De luchtvochtigheid is betrekkelijk laag, zelfs bij een regenbui. De temperaturen zorgen nauwelijks voor condens binnen in de lijsten. Twee problemen die zich in het eerste en vierde kwartaal in de buitenlucht wel vaak voordoen. Vandaar dat ik in de praktijk een half jaar lang wel op markten en evenementen in de buitenlucht sta. En een half jaar lang alleen maar in verwarmde en niet te vochtige ruimtes. Mits dat voor mij betaalbaar is. Bedragen van meer dan vijftig euro voor een evenement zijn geweldig voor de organisator. Nauwelijks boeiend voor mij.

Deze markten en fairs en wat voor ludieke namen allerlei evenementen ook hebben, vind ik prachtig om mee te maken. Productief werken doe ik toch hoofdzakelijk in heerlijke rust en eenzaamheid. M'n werk presenteren gebeurt dan tijdens deze soms heel druk bezochte activiteiten. Praten over wat bezoekers zelf graag zouden willen, over wat ik heb gemaakt, over mogelijkheden en oplossingen voor hun eventuele gedachten en wensen. Vragen beantwoorden. Dit zijn heel individueel verlopende en boeiend gesprekken. Ik zie deze activiteiten vooral als een vorm van reclame om 'het publiek', ook u, met echte bestaande werken als voorbeelden, op de hoogte te brengen van wat ik voor u op creatief en soms zelfs emotioneel gebied kan betekenen. Hier leg ik veel eerste contacten met latere opdrachtgevers of potentiële kopers van m'n werk. Af en toe zelfs directe verkoop, maar dat gebeurt niet zo vaak omdat veel van wat ik laat zien niet te koop is. De getoonde werken zijn vaak sterk persoonlijke voorbeelden van wat er artistiek en technisch mogelijk is.

Om mijn werk dan lekker actief te presenteren en ook om de kosten een beetje te dekken, maak ik bij deze activiteiten op verzoek tegen een geringe vergoeding een snelportret van iemand. Hartstikke leuk om te doen! Elk gezicht is altijd weer een nieuw menselijk landschap. Iedere keer is het een nieuwe uitdaging om daar in heel korte tijd een zo goed mogelijk gelijkend portretje van te maken. Boeiend en spannend. Vooral voor degene die model zit! Blijkt het resultaat niet te bevallen, wat af en toe ook gebeurt, betaalt de geportretteerde helemaal niks en gaan we vrolijk elk onze eigen weg. Geen probleem, we hebben het allebei geprobeerd. Proberen! Doen! Dat is het belangrijkste om kansen op tevreden klanten te creëren.

Het hele gebeuren van opbouw, aanwezig zijn en afbouw levert altijd weer een hoop activiteit en collegialiteit op. Het uitwisselen van gedachten en ervaringen met de andere standhouders is natuurlijk niet alleen verkooptechisch interessant, maar ook uit oogpunt van menselijk contact. Het deelnemen aan deze markten zorgt er voor dat we nog eens ergens komen. Van Leeuwarden tot Bremen, van de Wadden tot Overijssel. Vooral in Duitsland sta ik met heel veel plezier. Dat ik de taal redelijk beheers helpt natuurlijk heel veel om met de Duitse bezoekers zinvol te kunnen praten en te overleggen. Bovendien, het respect dat de Duitse bevolking heeft voor een ambachtsman, is voor mij een regelrechte verademing. Daar krijg ik waardering op een manier die in Nederland heel ongebruikelijk is. Dat stimuleert geweldig!

Een triest voorbeeld... Ik maakte ergens een tekening van een levende oehoe die getraind is door een valkenier. Een jong meisje van een jaar of negen uitte haar bewondering voor mijn resultaat, terwijl ik bezig was. Een broer van haar, een jaartje ouder, met zo'n klein sjouwbaar computertje in de hand, wist haar te vertellen 'dat ik die tekening van internet had gejat' en nu deed alsof ik het zelf had gemaakt. Dat ik glashard stond te liegen! De mentale instellling van dat snotjoch spreekt boekdelen over (niet alleen) zijn helaas veel voorkomende houding tegenover een ambachtsman, tegenover ambachtelijkheid en handwerkers in Nederland in het algemeen. In-triest. Dat maak ik in Duitsland beslist niet mee. Iedereen kent daar het systeem van 'meester en gezel'. Zoals wij dat in de Gouden Eeuw ook hadden. Zoals onderwijs hoort te zijn. Onderwijs op dat geweldige praktijkgerichte niveau bestaat in Nederland helaas niet meer. Vakmanschap is meesterschap leeft in Nederland veel minder dan in Duitsland. Spijtig, maar in de praktijk wel degelijk een gegeven. Fijn om respect voor mijn handwerk in Duitsland gelukkig zoveel vaker te ervaren. Heel stimulerend, die waardering.

Dat er in Nederland gelukkig mensen zijn die het 'zelf actief bezig zijn' ook hoog in het vaandel hebben staan en ambachtelijkheid wel degelijk waarderen, merk ik gelukkig af en toe toch wel op zo'n markt. En helemaal aan de cursisten die ik mag begeleiden. Hun enthousiasme vormt een heerlijk tegenwicht tegen de domheid van dat eerder genoemde computerfreakje. Hoe hij er ook tegen aan kijkt, ik ben trots op mijn ambachtelijk handwerk. Blij met wat er onder de handen vandaan komt. Daar ga ik vrolijk mee verder. Ik nodig iedereen, ook u, uit dat te komen bekijken. En er hopelijk van te genieten.

Markten en fairs zijn boeiende belevenissen. Vooral omdat u en ik daar met elkaar van gedachten kunnen wisselen. Met respect van elkaar kunnen leren. Daar samen plezier aan mogen beleven. Plezier in het leven, plezier in het werk. Heerlijk...

Weet u wat zo leuk is? De Strijd met de Tijd aangaan bij het maken van een snelportret. Houdt het model het zo lang vol? Zakt het hoofd niet teveel? Houdt die 'grapjurk achter mij nou eindelijk eens op met z'n domme opmerkingen over de neus van het model, of de oren?

Boeiende facetten tijdens het maken van zo'n portret...

En niet te vergeten: lukt het mij deze keer?


	

terug naar de mens Joes Boerma

      start  startpagina van Joes Boerma  pagina